Ξεπέρασε τους 39 °C η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023 

Σύνταξη ανακοίνωσης: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 17:15 

Ξεπέρασε τους 39 °C  η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21/08, με την υψηλότερη μέγιστη τιμή της να καταγράφεται στα Βραχναίικα Αχαΐας (39.8 °C). Όπως φαίνεται στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί, υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν σε πολλές ηπειρωτικές περιοχές και κυρίως στα δυτικά και βόρεια τμήματα της χώρας. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, και όπως φαίνεται στην σχετική εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 35 °C σε 221 από τους 477 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς.

Δασικές πυρκαγιές σε Βοιωτία και Έβρο: Άνεμοι 5-6 μποφόρ και ριπές άνω των 70 km/h

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 12:45

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά δεδομένα πολύ υψηλής ανάλυσης της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), στις περιοχές των δασικών πυρκαγιών σε Βοιωτία και Έβρο οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα παραμείνουν δυσμενείς τις επόμενες ώρες και μέχρι αργά το βράδυ. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στους επόμενους δύο χάρτες (Εικόνες 1 και 2), στις δύο περιοχές θα συνεχίσουν να πνέουν βόρειοι/βορειοανατολικοί άνεμοι με μέσες εντάσεις στα 5 - 6 μποφόρ και ριπές που θα ξεπερνούν τα 70 km/h. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων, θα ευνοείται η εξάπλωση της φωτιάς, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο το έργο του ελέγχου της.  

Εικόνα 1. Προγνωστικός χάρτης ανέμου (ένταση και διεύθυνση) για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης για τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023. 

Εικόνα 2. Προγνωστικός χάρτης ανέμου (ένταση και διεύθυνση) για την περιοχή της Βοιωτίας για τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023. 

Σε άνοδο η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21/08 - 40 °C τοπικά στα δυτικά και βόρεια     

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 09:15

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία στη χώρα τη Δευτέρα 21/08. Κατά τόπους στα δυτικά και βόρεια αναμένονται μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 40 βαθμών Κελσίου.

Στον χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται με σκούρες πορτοκαλί και με κόκκινες αποχρώσεις οι περιοχές όπου η μέγιστη θερμοκρασία θα υπερβεί τους 36 βαθμούς.

Νεότερη ενημέρωση για την πυρκαγιά στο Ν. Έβρο (Αλεξανδρούπολη)

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Κυριακή 20 Αυγούστου 2023, 18:30

Σχετικά με τη δασική πυρκαγιά που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξάνδρουπολης, τα σημερινά στοιχεία από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) επιβεβαιώνουν τη χθεσινή πρόγνωση, με την εκτιμώμενη ένταση της φωτιάς και τη δυσκολία ελέγχου να βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδο επικινδυνότητας για το νομό Έβρου αλλά και 2 ακόμα νομούς (κόκκινο χρώμα, Εικόνα 1). 

Εικόνα 1. Εκτιμώμενη θερμική ένταση και δυσκολία ελέγχου την Κυριακή 20.08.2023, όπως υπολογίζεται από μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας METEO/EAA, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς αναμένεται να παρουσιάσουν μικρή βελτίωση κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών (20.08.2023/20:00 - 21.08.2023/04:00), επιδεινούμενες από τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 21.08.2023 (Εικόνα 2). Αιτία των δυσμενών πυρομετεωρολογικών συνθηκών είναι οι υψηλές θερμοκρασίες, η χαμηλή σχετική υγρασία και οι ενισχυμένοι βορειοανατολικοί άνεμοι που πνέουν στην περιοχή. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως με βάση τα προγνωστικά στοιχεία, η περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων αναμένεται από νωρίς το πρωί της Δευτέρας 21.08.2023 να παραμείνει σε επίπεδα κάτω του 10 % (Εικόνα 3) σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου, δυσχεραίνοντας έτσι τον έλεγχο της φωτιάς και ευνοώντας την περαιτέρω εξάπλωση της. 

Εικόνα 2. Πυρομετεώγραμμα για τη δασική πυρκαγιά στον Έβρο (Αλεξανδρούπολη). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Εικόνα 3. Διάγραμμα περιεχόμενης υγρασίας νεκρών δασικών καυσίμων (δείκτης ευκολίας ανάφλεξης) για τη δασική πυρκαγιά στον Έβρο (Αλεξανδρούπολη). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Πυρομετεωρολογική προειδοποίηση: Σημαντική επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών με καιρό τύπου Hot-Dry-Windy

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Σάββατο 19 Αυγούστου 2023, 21:00

Η σωρευτική επίδραση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών (θερμός και ξηρός καιρός) στην ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων έχει ως αποτέλεσμα η ευφλεκτότητα να είναι υψηλή ή πολύ υψηλή στο σύνολο σχεδόν της χώρας (Εικόνα 1), ήδη από το ξεκίνημα (Σάββατο 19.08.2023) του νέου θερμού κύματος που αναμένεται να μας επηρεάσει έως και τουλάχιστον την Παρασκευή 25.08.2023. Αυτό προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), τα οποία χρησιμοποιούνται για την καθημερινή αποτίμηση της πυρομετεωρολογικής επικινδυνότητας και τα οποία λαμβάνουν υπόψη τη σωρευτική επίδραση των μετεωρολογικών συνθηκών στα δασικά καύσιμα και την αναμενόμενη συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών.  

Εικόνα 1. Εκτιμώμενη ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων το Σάββατο 19.08.2023, όπως υπολογίζεται από μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ. 

Οι πολύ θερμές και ξηρές συνθήκες που ήδη επηρεάζουν τη χώρα μας και οι οποίες θα επιμείνουν έως και την Παρασκευή 25.08.2023, σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων και τους κατά τόπους ενισχυμένους ανέμους, αναμένεται να διαμορφώσουν ιδιαίτερα επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες, ικανές να δυσχεράνουν τον έλεγχο τυχόν δασικών πυρκαγιών που εκδηλωθούν. Ειδικότερα και με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, πολύ υψηλή έως και ακραία επικινδυνότητα με καιρό τύπου Hot-Dry-Windy αναμένεται την Κυριακή και τη Δευτέρα, 20 -21.08.2023 σε μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Β. Αιγαίου. 

Πιο αναλυτικά, την Κυριακή 20.08.2023 (Εικόνα 2) αναμένουμε την υψηλότερη επικινδυνότητα για καθοδηγούμενες από τον άνεμο δασικές πυρκαγιές σε Θράκη, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Αν. Λέσβο, Κ. και Β. Εύβοια, Αττική, Κορινθία, Αργολίδα και κατά τόπους σε Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Βοιωτία και Αιτωλοακαρνανία. 

Εικόνα 2. Σύνοψη πυρομετεωρολογικών συνθηκών την Κυριακή 20.08.2023. 

Για τη Δευτέρα 21.08.2023 (Εικόνα 3) αναμένουμε περαιτέρω επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών και έως και ακραία επικινδυνότητα για καθοδηγούμενες από τον άνεμο δασικές πυρκαγιές σε Θράκη, Αν. και Κ. Μακεδονία, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Εύβοια, Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία, Ηλεία και κατά τόπους σε Θεσσαλία, Αρκαδία, Αχαΐα, Μεσσηνία, Αιτωλοακαρνανία, και Λευκάδα. 

Εικόνα 3. Σύνοψη πυρομετεωρολογικών συνθηκών τη Δευτέρα 21.08.2023. 

Επισημαίνεται ότι στις παραπάνω γεωγραφικές ζώνες, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε περιοχές όπου οι άνεμοι θα "ευθυγραμμίζονται" με την τοπογραφία και τα δασικά καύσιμα (π.χ., όταν ο άνεμος πνέει κάθετα στην πλαγιά ενός πυκνόφυτου ορεινού όγκου), μεγιστοποιώντας το δυναμικό εκδήλωσης ακραίας συμπεριφοράς φωτιάς.

Τέλος, τα προγνωστικά στοιχεία που αυτή τη στιγμή είναι διαθέσιμα υποδεικνύουν συνέχιση του τύπου καιρού Hot-Dry-Windy έως και την Τετάρτη 23.08.2023. 

Η Πυρομετεωρολογική μας Ομάδα θα παρακολουθεί τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά και πραγματικά στοιχεία και θα επανέλθει με νεότερη πυρομετεωρολογική ενημέρωση.

Χάρτες επικινδυνότητας και πυρομετεωρολογικά δελτία αναρτώνται καθημερινά στο meteo.gr. 

Για περισσότερα γραφικά και πληροφορίες, επισκεφθείτε το https://fireweather.eu/firescope/. 

Παραμένουμε σε επαγρύπνηση. Παραμένουμε ενημερωμένοι. 

Ξεπέρασε τους 38 °C η θερμοκρασία το Σάββατο 19 Αυγούστου 2023-Ενημέρωση για την πυρκαγιά στον Εβρο

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 19 Αυγούστου 2023, 17:45

Ξεπέρασε τους 38 °C  η θερμοκρασία το Σάββατο 19/08, με την μέγιστη τιμή της να καταγράφεται στο Παρανέστι Δράμας (38.6 °C). Όπως φαίνεται στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί, υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν σε πολλές ηπειρωτικές περιοχές και κυρίως στα βόρεια τμήματα της χώρας. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, και όπως φαίνεται στην σχετική εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 35 °C σε 134 από τους 478 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς (ποσοστό ~28%).

Οι υψηλές θερμοκρασίες και η χαμηλή σχετική υγρασία, σε συνδυασμό με τους ισχυρούς βορειοανατολικούς ανέμους στα βόρεια ηπειρωτικά συνέβαλαν στη εξάπλωση της πυρκαγιάς που ξέσπασε στον Έβρο. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Πυρομετεωρολογική ενημέρωση: Δασική πυρκαγιά στον Έβρο.

Δεκαήμερο υψηλών θερμοκρασιών στη χώρα

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 18 Αυγούστου 2023, 11:30

Υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να επικρατήσουν στην χώρα κατά τις επόμενες 10 ημέρες, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Αιτία θα είναι η εμμονή θερμών αερίων μαζών επάνω από την Ανατολική Μεσόγειο σε συνδυασμό με την απουσία σημαντικών φαινομένων. Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα δεδομένα οι εν λόγω αέριες μάζες θα είναι 2 έως 5 °C θερμότερες των κανονικών για την εποχή. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται ενδεικτικά το εύρος διακύμανσης της θερμοκρασίας έως τις 25/08 σε ύψος 1500 περίπου μέτρων επάνω από την Αθήνα. Με την κόκκινη γραμμή παρουσιάζεται το «θερμότερο» σενάριο ενώ με τη μπλε γραμμή το «ψυχρότερο» σενάριο. Με πράσινη γραμμή παρουσιάζεται η διακύμανση της μέσης θερμοκρασίας με βάση όλα τα διαθέσιμα σενάρια του μοντέλου. Τέλος, με την μαύρη οριζόντια γραμμή σημειώνεται η προσεγγιστική μέση τιμή της περιόδου σύμφωνα με δεδομένα του διαστήματος 1991-2020. Όπως γίνεται εμφανές, όλα σχεδόν τα σενάρια δίνουν θερμοκρασίες υψηλότερες των κανονικών για την εποχή. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται για την μελέτη των θερμοκρασιακών μεταβολών στο κατώτερο μέρος της ατμόσφαιρας. Σημειώνεται ότι η τελική διαμόρφωση της θερμοκρασίας κοντά στο έδαφος εξαρτάται από πλήθος παραγόντων όπως π.χ. η παρουσία/απουσία νεφώσεων και φαινόμενων και ο άνεμος.

Συνολικά λοιπόν, η θερμοκρασία αναμένεται να ανέβει σταδιακά κατά τις επόμενες ημέρες και παραμείνει σε υψηλά επίπεδα έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας, παρουσιάζοντας φυσικά μικρές διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα αλλά και μεταξύ των διαφορετικών περιοχών της χώρας. Με τα έως τώρα διαθέσιμα προγνωστικά δεδομένα, η θερμοκρασία από τη Δευτέρα 21/08 θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει τοπικά τους 40 °C. Κατά τη διάρκεια της νύχτας όμως η ελάχιστη θα πέφτει κάτω από τους 27-29 °C με εξαίρεση κυρίως τα αστικά κέντρα όπου το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας θα κρατά τις ελάχιστες θερμοκρασίες μεταξύ 27 και 29 °C.

Οι θερμότερες περιοχές της χώρας την Πέμπτη 17 Αυγούστου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 17 Αυγούστου 2023, 17:30

Υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν στη χώρα το μεσημέρι της Πέμπτης 17/08. Οι περιοχές με τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες ήταν η Αργολίδα (Κρανίδι – 38.8 °C), η Λακωνία (Σπάρτη – 38.2 °C), το Κιλκίς (Μουριές Κιλκίς – 38.1 °C) και η Αιτωλοακαρνανία (Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας – 37.9 °C). Στο χάρτη της εικόνας που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr. Όπως προκύπτει από τις επιπλέον πληροφορίες που παρέχονται στην εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 30 ^oC σε 377 από τους 472 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς του δικτύου (ποσοστό ~80%) και τους 35 ^oC σε 100 σταθμούς (ποσοστό ~21%).  

Υψηλές θερμοκρασίες στα ηπειρωτικά – Κοντά στους 39 °C η Θεσσαλία

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 16 Αυγούστου 2023, 18:00

Άνοδο παρουσίασε ο υδράργυρος την Τετάρτη 16/08, πλησιάζοντας τους 39 °C στη Θεσσαλία. Πιο συγκεκριμένα, στα Τρίκαλα η θερμοκρασία στις 16:30 έφτασε τους 38.8 °C. Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν επίσης στην Κεντρική Μακεδονία, στα ανατολικά τμήματα της Στερεάς Ελλάδας και στα ανατολικά και νότια τμήματα της Πελοποννήσου. Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες το μεσημέρι της Τετάρτης 16/08.

Στους 36.5 °C η μέγιστη θερμοκρασία την Τρίτη 15 Αυγούστου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 15 Αυγούστου 2023, 18:00

Αρκετά υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στα ηπειρωτικά της χώρας το μεσημέρι της Τρίτης 15/08. Η μέγιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο Κρανίδι (36.5 °C) και ακολούθησαν το Γαλαξίδι (35.9 °C) και οι Μουριές Κιλκίς (35.8 °C). Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες το μεσημέρι της Τρίτης 15/08.

4 ερωτήσεις για τη φονική πυρκαγιά στη Lahaina, Χαβάη

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 14 Αυγούστου 2024, 13:00

Η πυρκαγιά που έπληξε τη νήσο Maui της Χαβάη, ισοπεδώνοντας κυριολεκτικά την ιστορική πόλη της Lahaina και προκαλώντας έως σήμερα (Δευτέρα, 14.08.2023) το θάνατο περισσότερων από 90 ανθρώπων, αποτελεί τη φονικότερη πλέον πυρκαγιά των τελευταίων 100 ετών στην ιστορία των ΗΠΑ. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, η πυρκαγιά ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 8 Αυγούστου 2023, στις πλαγιές του όρους Mauna Kahalawai, ανατολικά της πόλης Lahaina και έως νωρίς το πρωί (09:00 τοπική ώρα) είχε τεθεί υπό έλεγχο. Ωστόσο, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας (08.08.2023, 15:00 τοπική ώρα) αναφέρθηκε αναζωπύρωση της φωτιάς, με τους θυελλώδεις ανατολικούς ανέμους να οδηγούν στην εκρηκτική της εξάπλωση και συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν, μέσα σε λιγότερο από 3 ώρες η φωτιά είχε φτάσει στην ακτή, καίγοντας πλέον εντός του αστικού ιστού της πόλης Lahaina. 

Αναφορικά με τις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτή τη φονική πυρκαγιά, η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών παρουσιάζει τις ακόλουθες ερωτήσεις και απαντήσεις. 

1) Τι ρόλο έπαιξαν οι μετεωρολογικές συνθήκες στην εκδήλωση της πυρκαγιάς;  

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ξηρασίας της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, 20% της έκτασης της νήσου Maui όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά βρίσκοταν από τις αρχές του Αυγούστου 2023 στο επίπεδο προειδοποίησης 1, το οποίο αντιστοιχεί σε συνθήκες μέτριας ξηρασίας. Η διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης ήταν υψηλή εξαιτίας της προηγηθείσας υγρής περιόδου το χειμώνα και της επακόλουθης εμμονής των ξηρών συνθηκών. Επιπροσθέτως, τα προγνωστικά στοιχεία που υπήρχαν διαθέσιμα αρκετές ημέρες πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς υποδείκνυαν πολύ υψηλή επικινδυνότητα λόγω των ενισχυμένων Α/ΒΑ ανέμων, με έμφαση στις υπήνεμες πλευρές της νήσου Maui. Συνεπώς, υπήρχαν διαθέσιμα όλα τα συστατικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκδήλωση δυνητικά καταστροφικών πυρκαγιών.  

2) Ποιες είναι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στην εκρηκτική συμπεριφορά της φωτιάς;  

Η ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής εξάπλωσης της φωτιάς καθορίστηκαν κύρια από την παρουσία ενός πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων στα βόρεια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης (Εικόνα 1). Η παρουσία αυτού του ανώμαλα ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής βαροβαθμίδας κατά τη διεύθυνση βορράς-νότος και συνεπακόλουθα την ενίσχυση των Α/ΒΑ ανέμων (αληγείς άνεμοι). Πνέοντας με θυελλώδεις εντάσεις πάνω από το όρος Mauna Kahalawai, οι Α/ΒΑ άνεμοι έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους, εκεί όπου βρίσκεται η πόλη Lahaina. Εξαναγκαζόμενοι από την τοπογραφία να κινηθούν “κατηφορικά” στην υπήνεμη πλευρά, οι Α/ΒΑ καθίστανται ακόμη περισσότερο θερμοί και ξηροί, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ακραία ξήρανση της καύσιμης ύλης και επομένως στην αύξηση της ευκολίας ανάφλεξης. Επιπροσθέτως, η συνοπτική κυκλοφορία που περιγράφηκε προηγούμενα, με την παρουσία του πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων, είχε ως αποτέλεσμα και την μεταφορά στην επιφάνεια θερμού και ξηρού αέρα από την μέση και κατώτερη τροπόσφαιρα (Εικόνα 1), στοιχείο που συνεισέφερε στη δημιουργία περιβάλλοντος εξαιρετικά ευνοϊκού για την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Συμπερασματικά, η εκρηκτική εξάπλωση της πυρκαγιάς στη νήσο Maui καθοδηγήθηκε κύρια από την επικράτηση πολύ ισχυρών (θυελλωδών), θερμών και ξηρών ανέμων λόγω της επικρατούσας συνοπτικής κυκλοφορίας.  

Εικόνα 1. Σύνοψη συνοπτικής ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς στη νήσο Maui της Χαβάης. 

 3) Έπαιξε ρόλο ο τυφώνας Dora στην εκρηκτική εξάπλωση της φωτιάς; 

Όχι. Ο κατηγορίας 4 τυφώνας Dora μπορεί να ήταν ένας ισχυρός τυφώνας, αλλά η διέλευση του έλαβε χώρα περίπου 1.000 km νότια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης. Το αποτέλεσμα είναι η επίδραση του ανεμολογικού πεδίου του τυφώνα στους ανέμους που έπνεαν στην περιοχή της νήσου Maui να είναι πρακτικά αμελητέα. Η ένταση των θυελλωδών ανέμων που καθοδήγησε την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς καθορίστηκε από τη συνοπτική κυκλοφορία (βλ. Ερώτηση 2) και όχι από την παρουσία του τυφώνα Dora στην ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού. 

4) Υπάρχουν ομοιότητες με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής; 

Ναι. Τόσο στην φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, όσο και σε αυτή στη νήσο Maui, καταγράφεται η αλληλεπίδραση του ανέμου με την τοπογραφία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των πολύ θερμών και ξηρών καταβατών ανέμων. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση του Ματιού, έπνεαν θυελλώδεις δυτικοί άνεμοι που έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους Πεντέλη, καθοδηγώντας την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Ωστόσο, σε αντίθεση με την πυρκαγιά στη νήσο Maui, στην πυρκαγιά του Ματιού, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παρουσία του υποτροπικού αεροχειμμάρου που ευνόησε την μεταφορά στην επιφάνεια ισχυρών ανέμων και θερμού και ξηρού αέρα. 

Εικόνα 2. Εστίες πυρκαγιάς όπως εντοπίστηκαν από δορυφόρους της NASA, σε περιοχές της νήσου Μάουϊ στη Χαβάη, κατά την χρονική περίοδο 9 και 10 Αυγούστου 2023. Πηγή δεδομένων: FIRMS/NASA

 Αποκωδικοποιώντας τα μαθήματα από τη φονική πυρκαγιά στη νήσο Maui της Χαβάης, αξίζει να σημειώσουμε τα ακόλουθα:

- Η παρακολούθηση των μετεωρολογικών συνθηκών σε βάθος μηνών έως και ετών πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο και η βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (2-3 ημέρες) των πυρομετεωρολογικών συνθηκών σε συνοπτική και περιοχική κλίμακα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο οποιουδήποτε συστήματος εκτίμησης επικινδυνότητας.

- Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αξιοποίηση της διαθέσιμης πυρομετεωρολογικής γνώσης, εργαλείων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων εξελιγμένων μοντέλων φωτιάς-ατμόσφαιρας τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ των προτέρων για τη χάραξη σεναρίων διαχείρισης και αντιμετώπισης, υλοποιώντας υποθετικά σενάρια πυρκαγιών, αλλά και επιχειρησιακά σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. 

Eνισχυμένο μελτέμι στα ανατολικά και στο Αιγαίο την Κυριακή 13/08 - Τα 89 km/h έφτασε η ταχύτητα των ανέμων στην Αράχωβα

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 13 Αυγούστου 2023, 17:00

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, ενισχυμένο μελτέμι επικράτησε για ακόμα μία ημέρα στα ανατολικά ηπειρωτικά και στο Αιγαίο την Κυριακή 13 Αυγούστου 2023, με τις ριπές του ανέμου στην Αράχωβα να φτάνουν τα 89 km/h. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 17:00 το απόγευμα.

Eπιμένουν τα ισχυρά μελτέμια στο Αιγαίο το Σάββατο 12/08

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 12 Αυγούστου 2023, 16:00

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, το Σάββατο 12 Αυγούστου 2023, ισχυρά μελτέμια πνέουν στο Αιγαίο και στα ανατολικότερα ηπειρωτικά τμήματα. Μάλισταοι ριπές του ανέμου στις Κυκλάδες, στην Αττική και στην Εύβοια ξεπέρασαν τα 80 km/h. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 16:00 το απόγευμα.

Eνισχυμένο μελτέμι στο Αιγαίο - Τα 87 km/h έφτασε η ταχύτητα των ανέμων στη Τήνο

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή 11 Αυγούστου 2023, 18:45

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, ενισχυμένο μελτέμι πνέει στο Αιγαίο την Παρασκευή 11 Αυγούστου 2023, με τις ριπές του ανέμου στο Πόρτο Τήνου να φτάνουν τα 87 km/h. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 18:45 το απόγευμα.

Αξιόλογες βροχοπτώσεις στα κεντρικά και βόρεια την Πέμπτη 10/08

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Πέμπτη 10 Αυγούστου 2023, 20:15

Σε συμφωνία με τα προγνωστικά στοιχεία, αξιόλογες βροχοπτώσεις εκδηλώθηκαν στην κεντρική και βόρεια χώρα έως αργά το απόγευμα της Πέμπτης 10/08. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα 8 μεγαλύτερα ύψη βροχής μέχρι τις 20:00, σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Άστατος καιρός κυρίως στα κεντρικά και βόρεια την Πέμπτη 10/08 - Επεισόδιο βροχόπτωσης κατηγορίας 1

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 10 Αυγούστου 2023, 08:45

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/ meteo.gr, άστατος καιρός θα επικρατήσει την Πέμπτη 10/08 σε αρκετές περιοχές της κεντρικής, ανατολικής και βόρειας χώρας.

Βροχές και καταιγίδες θα εκδηλωθούν κυρίως στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα, τις μεσημεριανές και απογευματινές ώρες. Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του επεισοδίου βροχόπτωσης (RPI), η οποία εφαρμόζεται από τη μονάδα Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το αναμενόμενο επεισόδιο βροχόπτωσης κατατάσσεται στην Κατηγορία 1 (Χαμηλή).

Βροχές κατά περιόδους αναμένονται στο νομό και στην πόλη της Θεσσαλονίκης, με πιθανότητα για σποραδικές καταιγίδες.

Στους προγνωστικούς χάρτες, αποτυπώνεται η γεωγραφική κατανομή των φαινομένων τα τρίωρα 12:00 - 15:00 και 15:00 - 18:00 (ώρα Ελλάδας) της Πέμπτης 10/08.

Ξεπέρασε τους 35 βαθμούς η θερμοκρασία την Τετάρτη 09/08

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 9 Αυγούστου 2023, 16:00               

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, οι μέγιστες θερμοκρασίες την Τετάρτη 9 Αυγούστου ξεπέρασαν τοπικά τους 35 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες.